Met de zogeheten Kunming-verklaring onderstrepen de landen het gevecht tegen het uitsterven van plant- en diersoorten. In 2022 moet de verklaring tot concrete afspraken leiden, zoals de bescherming van 30 procent van het land en de oceanen in 2030.

In 2010 werd in Japan al een akkoord bereikt om de biodiversiteit te behouden. Maar van de twintig doelen die toen voor het jaar 2020 werden gesteld, is er niet één gehaald. Of deze verklaring meer zoden aan de dijk zet, is de vraag. De verklaring is namelijk geen bindend akkoord met afspraken, maar enkel het uitspreken van een ambitie. In januari en april 2022 gaan landen verder om tafel om de verklaring meer handen en voeten te geven. De Chinese milieuminister Huang Runqiu sprak woensdag wel van een „hernieuwde politieke wil” en een „krachtig signaal aan de internationale gemeenschap” om de biodiversiteit te herstellen.

Uitstervingsgolf

Milieuactivisten uiten kritiek op de verklaring, zolang er geen afspraken komen. An Lambrechts van Greenpeace: „Deze vage toezeggingen zonder verantwoordelijkheden zijn nauwelijks een stap vooruit.”

Het gaat wereldwijd slecht met de soortenrijkdom. Het biodiversiteitspanel van de VN (IPBES) gaf in 2019 in een rapport aan dat in totaal meer dan 1 miljoen soorten met uitsterven bedreigd zijn. Van de gewervelden –alles met een ruggegraat– stierven sinds de 16e eeuw minstens 680 soorten uit (zo’n 1 procent van totaal). Volgens het Living Planet Report uit 2020 kelderden sinds 1970 de populaties van gewervelden wereldwijd met 68 procent. En vorig jaar waarschuwden wetenschappers dat de uitstervingsgolf die nu aan de gang is, nog sneller gaat dan tot nog toe werd aangenomen.

De meeste ernstig bedreigde diersoorten leven in (sub)tropische gebieden die sterk worden aangetast door de mens, bijvoorbeeld vanwege ontbossing. Ook zeedieren hebben het moeilijk door overbevissing. Een andere oorzaak van teruggang van soorten is het gebruik van landbouwgif.

Domino-effect

Het uitsterven van een diersoort kan grote gevolgen hebben voor ecosystemen en de mens. Biologen leggen dat wel eens uit aan de hand van het domino-effect. Als één soort ‘omvalt’, volgen er meer. Veel soorten –zoals insecten– vervullen belangrijke nuttige functies: zoals het bestuiven van planten en gewassen. Verder verdwijnt er met iedere soort iets van de rijkdom en de schoonheid van de schepping.

Het zogeheten ”30 in 30-plan” is overigens niet nieuw. Zo staat ook in de EU-Biodiversiteitsstrategie dat 30 procent van het oppervlakte van land en zee in 2030 beschermd moet zijn. Het is onduidelijk of China met het ondertekenen van de verklaring dit punt ook onderschrijft. De afspraak staat niet tussen de toezeggingen. China was altijd tegenstander van dergelijke concrete afspraken. Wel zegde het land ruim 200 miljoen euro toe.

In Nederland is op dit moment circa 26 procent van het oppervlakte aan land en binnenwateren (inclusief het IJsselmeer) beschermd. Op zee gaat het om een vergelijkbaar percentage. Dat zou voor 2030 betekenen dat er op land nog 150 duizend hectare aan natuur bij moeten. Een flinke uitdaging, maar in theorie kan het, zei Martha Bakker, hoogleraar landgebruiksplanning in juni tegen De Volkskrant. „Zeker als je ziet hoeveel agrarische grond er op de markt komt.”